31 Aralık 2025 tarihi itibarıyla Gazze'deki hükümetin Medya Ofisi, İsrail'in bölgeye yönelik saldırılarının sonuçlarını içeren kapsamlı bir rapor yayımladı. Raporda, 2025 yılı boyunca Gazze'nin 15 hayati sektöründe yaşanan doğrudan zararların toplamda 33 milyar doları aştığı belirtildi. Bu durum, bölgedeki insani kriz ve yaşam standartlarının düşmesini daha da derinleştiriyor. Gazze'deki saldırıların iki yıl boyunca sürdüğü ve bu süreçte çeşitli sektörlerin büyük kayıplar yaşadığı ifade ediliyor.

Rapora göre, tarım, hayvancılık ve balıkçılık sektörleri en çok etkilenen alanlar arasında yer alıyor. Yaklaşık 178 bin dönüm tarım arazisi zarar gördü ve sebze ekili alanın büyüklüğü 93 bin dönümden 4 bin dönüme düştü. Ayrıca, tarım için kullanılan 1000 su kuyusu, 500 çiftlik ve birçok hayvanın yok olduğu kaydedildi. Bu durum, Gazze'deki gıda güvenliğini tehdit eden ciddi bir sorun haline geldi. Tarıma dayalı ekonomi, Gazze’nin mevcut yapısında kritik bir rol oynamaktadır. Gazze’nin nüfusunun büyük bir kısmı bu sektörlerden geçimini sağlarken, yaşanan bu yıkım, özellikle kırsal kesimde yaşayan aileler için yıkıcı sonuçlar doğurdu.

Geçmişe bakıldığında, Gazze'nin maruz kaldığı saldırıların tarihi oldukça derin. 1948 yılından bu yana süregelen çatışmalar, bölgedeki altyapının ve sosyal dokunun sürekli olarak zarar görmesine yol açtı. Gazze, yüksek nüfus yoğunluğu ve sınırlı kaynaklarıyla zaten zorlu bir yaşam mücadelesi veriyordu. Ancak son yıllarda artan şiddet olayları, bu durumu daha da kötüleştirdi. Sadece fiziki altyapı değil, aynı zamanda toplumun psikolojik yapısı da çatışmalardan olumsuz yönde etkileniyor. Sürekli tehdit altında yaşamak, insanların ruhsal sağlığını bozmakta ve toplumsal dayanışmayı zayıflatmaktadır.

Uzmanlar, Gazze'nin yaşadığı bu derin krizlerin yalnızca insani bir boyut taşımadığını, aynı zamanda bölgedeki siyasi istikrarı da tehdit ettiğini belirtiyor. Bu tür çatışmalar, uluslararası toplumun dikkatini çekmekte zorlanmasına yol açıyor. Kalıcı bir çözüm bulunmadığı sürece, benzer olayların yaşanması muhtemel görünüyor. Ayrıca, bölgedeki bu istikrarsızlık, komşu ülkelerde de huzursuzluk yaratma potansiyeline sahip. Suriye, Lübnan ve Mısır gibi ülkelerdeki sosyal dinamikler, Gazze'deki krizle etkileşim içindedir ve bu durum, bölgesel güvenlik için tehlike oluşturuyor.

Bölgedeki etkiler yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve psikolojik boyutları da içeriyor. Yaklaşık 2 milyon insanın yerinden edildiği Gazze'de, evlerini kaybeden insanların sayısı 213 bin olarak kaydedildi. Sağlık sektöründe de ciddi kayıplar yaşandı; 22 hastane hizmet dışı bırakıldı ve eğitim kurumlarının yüzde 95'ine zarar verildi. Bu durum, çocukların eğitimine ve toplumun genel sağlığına olumsuz etkiler yaratıyor. Eğitim sisteminin çökmesi, gelecekteki nesillerin potansiyelini de tehdit ediyor. Eğitimden mahrum kalan çocuklar, yalnızca bireysel gelişimlerini değil, aynı zamanda toplumun geleceğini de riske atmış oluyorlar.

Uluslararası karşılaştırmalara bakıldığında, benzer çatışmaların farklı coğrafyalarda da benzer sonuçlar doğurduğu görülüyor. Örneğin, Suriye'deki iç savaşın da benzer şekilde sağlık, eğitim ve altyapı alanında ciddi kayıplara yol açtığı biliniyor. Bu tür çatışmalarda, sivil halk en fazla zarar gören taraf oluyor ve uzun vadede toparlanmaları oldukça zorlaşıyor. Ülkeler arasındaki bu benzerlikler, uluslararası toplumda daha etkin bir müdahale ve çözüm arayışını zorunlu kılıyor.

Sonuç olarak, Gazze'deki durumu değerlendirdiğimizde, yaşanan bu insani kriz sadece bölgeyle sınırlı kalmayacak. Küresel düzeyde de yankı uyandırması muhtemel bir durum olarak karşımıza çıkıyor. İleriye dönük olarak, uluslararası toplumun bu sorunlara daha etkin bir şekilde müdahale etmesi gerektiği aşikar. Gazze'deki yıkım ve kayıplar, kalıcı bir barış sağlanmadığı sürece devam edecek gibi görünüyor. Bu nedenle, çözüm arayışlarının hızlandırılması ve insani yardımların artırılması büyük bir önem taşıyor.

Uluslararası kuruluşlar ve devletler, Gazze'deki durumu düzeltmek için daha fazla kaynak ayırmalı ve insani yardım projelerini desteklemelidir. Bunun yanı sıra, kalıcı barış için diplomatik çabaların artırılması, bölgedeki gerilimi azaltmak adına hayati bir öneme sahiptir. Savaşın getirdiği yıkımın ardından yeniden inşa sürecinin başlatılması için, sadece fiziksel altyapının değil, aynı zamanda sosyal ve psikolojik yapıların da yeniden inşa edilmesi gerekmektedir. Gazze'nin geleceği, uluslararası toplumun bu insani trajediye karşı göstereceği duyarlılığa bağlı olarak şekillenecektir.

Bu analiz, aşağıdaki kaynaklardan derlenen bilgiler ışığında hazırlanmıştır:

  • TRT Haber
  • Anadolu Ajansı