Türkiye'de plastik poşet kullanımı ve fiyatlandırması hakkında önemli bir düzenleme yapıldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, plastik kaynaklı atık kirliliğini azaltmak amacıyla 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren plastik poşetlerin satış fiyatının 1 lira olacağını açıkladı. Bu karar, çevresel sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda atılan önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

2019 yılında yürürlüğe giren ücretli plastik poşet uygulaması, tek kullanımlık poşetlerin kullanımını azaltmayı ve çok kullanımlık alternatiflerin benimsenmesini teşvik etmek amacıyla başlatılmıştı. Bu uygulama ile birlikte, tüketicilerin alışverişlerde plastik poşet tercih etme oranlarının azalması hedeflendi. Yeni düzenleme ile birlikte, hem tüketicilerin hem de çevre bilincinin artırılması amaçlanıyor.

Düzenlemenin arka planında, kamu kurumları ile sektörel derneklerin iş birliği yatıyor. 12 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen "Ambalaj Komisyonu-Plastik Poşet Alt Komisyonu Toplantısı"nda, ilgili paydaşların görüşleri alınarak 2026 yılı için geçerli olacak plastik poşet fiyatı belirlenmiş oldu. Toplantıya katılan sektör temsilcileri, fiyatlandırmanın çevresel etkileri ve ekonomik dengeleri gözeterek yapıldığını vurguladı.

Bu yeni uygulamanın, plastik poşet kaynaklı atıkların azaltılması yönünde önemli bir etkisi olması bekleniyor. 2019 ile 2025'in ilk dokuz ayı arasında, yaklaşık 2 milyon 844 bin 596 ton plastik atığın oluşumu engellendi. Bu durum, hem plastik poşet üretimi için gerekli ham madde ithalatının azalmasına hem de yaklaşık 28 milyar lira tasarruf edilmesine katkı sağladı. Ayrıca, bu süreçte 167 bin 984 ton sera gazı emisyonunun önüne geçildiği belirtildi.

Uzmanlar, bu tür düzenlemelerin uzun vadede çevresel sürdürülebilirliği artıracağını ve toplumda geri dönüşüm bilincini pekiştireceğini ifade ediyor. Çevre mühendisleri, "Plastik poşetlerin ücretli hale getirilmesi, tüketicilerin alışkanlıklarını değiştirmelerine yardımcı olurken, alternatif ürünlerin kullanımını da artıracaktır" değerlendirmesinde bulunuyor.

Benzer uygulamalar, dünya genelinde farklı ülkelerde de görülmektedir. Avrupa Birliği ülkeleri, plastik poşet kullanımını azaltmak için benzer stratejiler uygulamaktadır. Örneğin, İrlanda'da 2002 yılında yürürlüğe giren plastik poşet vergisi, kullanımda %90'a varan bir azalma sağlamıştır. Bu tür uluslararası örnekler, Türkiye’nin atmış olduğu adımların doğruluğunu ve gerekliliğini destekler niteliktedir.

Toplumun genelinde, yeni düzenlemeye yönelik farklı görüşler ve tepkiler de ortaya çıkmaya başladı. Bir kısım vatandaş, bu uygulamanın çevreye olan katkısının önemli olduğunu savunurken, diğer bir kesim ise ek maliyetin alışverişte ek yük oluşturacağını belirtiyor. Tüketici dernekleri, fiyat artışlarının kontrol altında tutulması gerektiğini ifade ederek, devletin bu konuda daha fazla denetim ve düzenleme yapması gerektiğini vurguluyor.

Sonuç olarak, 1 Ocak 2026’dan itibaren uygulanacak olan plastik poşet bedeli, çevresel sorunların çözümü adına önemli bir adım olarak öne çıkıyor. Uzun vadede, bu tür düzenlemelerin toplumda daha geniş bir çevre bilinci oluşturması ve plastik atıkların azaltılması hedefleniyor. Ancak, sürecin etkin bir şekilde yönetilmesi ve toplumun her kesiminde bu değişimin benimsenmesi, gelecekteki başarıyı belirleyici olacaktır. Bu nedenle hem kamuoyunun hem de özel sektörün bu sürece katkı sağlaması büyük önem taşıyor.