ABD'de, Trump yönetiminin uyguladığı gümrük tarifelerine karşı Japon şirketleri tarafından önemli bir hukuki hamle yapıldı. Kyodo ajansının haberine göre, New York'taki ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi'ne başvuran dokuz Japon şirketi, bu tarifelerin hukuka aykırı olduğunu belirtmiş ve dolayısıyla yasa yoluna gitmiştir. Şirketler, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kongre onayı almadan yürürlüğe koyduğu bu tarifelerin, hem ticaret hukuku hem de uluslararası ilişkiler açısından sorunlar doğurduğunu savunuyor. Bu durum, yalnızca Japon şirketlerini değil, aynı zamanda ABD pazarındaki rekabeti de etkileyen bir gelişme olarak öne çıkmaktadır.

Dava açan şirketler arasında Toyota Motor grubuna bağlı Toyota Tsusho, Sumitomo Chemical, Ricoh, Yokohama Rubber ve Ushio gibi büyük isimler yer alıyor. Bu şirketlerin ABD'deki bağlı kuruluşları, Yüksek Mahkeme tarafından tarifelerin iptal edilmesi durumunda bile ithalatçılara otomatik geri ödeme yapılacağının garanti edilmediğine dikkat çekiyor. Dolayısıyla, şirketler hukuki yola başvurarak, bu tarifelere karşı etkin bir çözüm arayışına girmiştir. Açılan davalar, aynı zamanda ticaretin sağlıklı işleyişini sağlamak adına da önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.

Hukuki sürecin detaylarına bakıldığında, şirketlerin bu yıl ödedikleri ek gümrük vergilerinin tamamının geri ödenmesi talebiyle hareket ettiği görülüyor. Bu talepler, Yüksek Mahkeme'nin söz konusu tarifeleri yasa dışı ilan etmesi durumunda geçerli olacak. Şirketlerin bu dava sürecine girmesi, ticaret hukuku açısından yeni bir emsal oluşturma potansiyeline sahip. Ayrıca, bu durum, ABD'nin ticaret politikalarında köklü değişikliklere neden olabilecek bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.

Donald Trump yönetimi, ticaret politikasında tarifeleri önemli bir araç olarak kullanma eğilimindeydi. İkinci döneminin başında, Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) çerçevesinde çeşitli gümrük vergilerini yürürlüğe koymuştu. Bu durum, birçok sektörde belirsizlik yaratmış ve ticaretin engellenmesine yol açmıştı. Trump yönetiminin bu politikaları, özellikle uluslararası ticarette büyük yankı uyandırmış ve birçok ülke tarafından eleştirilmiştir.

Daha önce de bazı şirketler ve eyaletler, Trump'ın uyguladığı tarifeleri ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi'ne taşımıştı. Mahkeme, 28 Mayıs'ta verdiği kararda, karşılıklılık esaslı tarifelerin IEEPA kapsamındaki başkanlık yetkilerini aştığına hükmetmişti. Bu karar, Trump yönetimi için büyük bir darbe olarak değerlendirilmiş ve yönetim temyiz başvurusu yapma yoluna gitmiştir. Temyiz Mahkemesi, alt mahkeme kararının uygulanmasını geçici olarak durdurmuş, 29 Ağustos'ta ise büyük ölçüde onaylama kararı vermiştir.

ABD yönetiminin tarifelerin derhal iptaline yönelik talepleri, Yüksek Mahkeme tarafından kabul edilmemiştir. Bununla birlikte, Trump yönetimi, tarifelerin çoğunun yasa dışı bulunması üzerine Yüksek Mahkeme'den hızlı inceleme talep etmiş ve mahkeme, 5 Kasım'da tarafların savunmalarını dinlemiştir. Bu süreç, hem şirketler hem de hükümet için büyük bir belirsizlik yaratmıştır. Şimdi gözler Yüksek Mahkeme’nin alacağı karara çevrildi.

Bu davanın sonuçları, yalnızca Japon şirketlerini değil, aynı zamanda ABD'nin ticaret ilişkilerini de derinden etkileyebilir. Eğer Yüksek Mahkeme, tarifeleri yasa dışı bulursa, bu durum, ABD'deki birçok şirkete yönelik gümrük vergilerinin geri ödenmesi anlamına gelebilir. Böyle bir gelişme, ticari ilişkilerin yeniden şekillenmesine ve ABD pazarındaki rekabetin artmasına yol açabilir. Uzmanlar, bu davanın sonuçlarının uluslararası ticaret dinamiklerinde önemli değişikliklere neden olabileceği görüşünde birleşiyor.